1- جامعه المصطفی العالمیه 2- دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران 3- معاون پژوهشی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، قم، ایران
چکیده: (32 مشاهده)
مسئلۀ مشروعیت، به معنای حقانیت حکمرانی و توجیه اطاعتپذیری، از بنیادیترین مباحث فلسفۀ سیاسی است که نظریههای گوناگونی همچون مشروعیت الهی، سنتی، کاریزماتیک، قرارداد اجتماعی و دموکراسی برای آن ارائهشده است. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از روش تفسیر موضوعی ـ استنطاقی قرآن کریم، به تحلیل نظاممند مبانی مشروعیت نظام سیاسی در اندیشۀ قرآنی آیتاللهالعظمی خامنهای میپردازد. اهمیت این تحقیق ازآنروست که تاکنون پژوهش جامعی با تمرکز بر قرآن کریم دربارۀ مبانی مشروعیت در اندیشۀ سیاسی ایشان سامان نیافته است. پرسش اصلی پژوهش این است که: «مبانی قرآنی مشروعیت نظام سیاسی در اندیشۀ آیتاللهالعظمی خامنهای چیست و چگونه تبیین میشود؟». یافتههای تحقیق نشان میدهد که مشروعیت در اندیشۀ ایشان دارای ماهیتی دو ساحتی و «الهی ـ مردمی» است: ساحت الهی آن ریشه در نصب عام فقیه جامعالشرایط از سوی امام معصوم (ع) دارد که مستند به مفاهیم قرآنی ولایت، اطاعت از اولیالأمر و امامت است؛ و ساحت مردمی آن، هرچند منشأ مشروعیت نیست، اما بهمنزلۀ شرط تحقق و عامل عینیتیابی این مشروعیت در قالب «مقبولیت عمومی» عمل میکند که مستند به آموزههای قرآنی شورا و خلافت انسان است. بر این اساس، ایشان مشروعیت نظام سیاسی در عصر غیبت را منوط به تحقق همزمان «اهلیت شرعی» (نصب عام) و «مقبولیت مردمی» (انتخاب) میدانند. این نظریه درنهایت بهعنوان الگویی بدیع، جمع میان حقالله و حقالناس را در عرصۀ حکمرانی دینی تبیین میکند.
ahmadi M B, Behrouzilak G, ghasemi M A. The Foundations of Political System Legitimacy in the Quranic Thought of Grand Ayatollah Khamenei (May his shadow be extended). ILR 2025; 6 (4) : 2 URL: http://ilrjournal.ir/article-1-315-fa.html
احمدی محمد بشیر، بهروزلک غلام رضا، قاسمی محمد علی. مبانی مشروعیت نظام سیاسی در اندیشه قرآنی آیتاللهالعظمی خامنهای (مدظله). پژوهشهای حقوقی میانرشتهای. 1404; 6 (4)
.png)
