:: دوره 1، شماره 4 - ( فصلنامه پژوهش‌های حقوقی میان‌رشته‌ای، زمستان 1399 ) ::
جلد 1 شماره 4 صفحات 75-61 برگشت به فهرست نسخه ها
چالش‌های بین حق دسترسی به دارو و اختراعات دارویی
حمید عزیزی مرادپور1 ، محمدرضا ایران‌نژاد 2
1- مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق مالکیت فکری، ایران
2- گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)
چکیده:   (1995 مشاهده)
زمینه و هدف: همواره از آغاز شناسایی اختراعات دارویی، چالشی‌هایی میان حق دسترسی به دارو و اختراعات دارویی، وجود داشته است. از یکسو منافع مخترعین و شرکت‌های دارویی و از سوی دیگر، حق دسترسی به دارو به خصوص برای مردم کشورهای کمتر توسعه یافته یا در حال توسعه، سازمان‌های جهانی را برای یافتن راه حل این معضل، تحت فشار گذاشته است. به این منظور، در موافقتنامه‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی، راه‌حل‌هایی برای این موضوع پیشنهاد شده است که می‌تواند به کشورهای در حال توسعه در دسترسی به دارو، یاری رساند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی چالش‌های موجود بین حق دسترسی به دارو و اختراعات دارویی و اراﺋه راهکارهای کاربردی برای ایجاد تعادل بین این حقوق است.
مواد و روش‌ها: روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی-تحلیلی است.
ملاحظات اخلاقی: ملاحظات اخلاقی مربوط به نگارش متون و نیز ارجاع‌دهی به منابع رعایت گردید.
یافته‌ها: بروز بیماری‌های همه‌گیر، بحرانی به همراه خواهد داشت. در این میان، اکثر نگاه‌ها متوجه تلاش دانشمندان برای کشف داروی مؤثر است. چالش‌های میان اختراعات دارویی و حق دسترسی به دارو به‌عنوان حقی بشری، همواره دغدغه‌ای برای منتقدین و کشورهای درحال توسعه بوده است؛ اما به دلیل اعتقاد به جایگاه قانونی هر دو، نمی‌توان یکی را بر دیگری ترجیح داد و یا به حذف یکی از این دوحق که یکی ناشی از مالکیت بر اموال فکری و دیگری نتیجه حق بر سلامت به‌عنوان یکی از مصادیق بارز حقوق بشر است، اقدام نمود.
نتیجه‌گیری: در تعارض میان حق بر سلامت و حق بر اختراع می‌توان به مواردی نظیر لیسانس اجباری، واردات موازی، استثناء بولار، تصمیم معاف‌سازی و تعدیل و کنترل قیمت اشاره نمود.
واژه‌های کلیدی: دسترسی به دارو، حق بر سلامت، حق اختراع، تریپس، لیسانس اجباری
متن کامل [PDF 1104 kb]   (807 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1399/8/13 | ویرایش نهایی: 1399/11/3 | پذیرش: 1399/9/17 | انتشار: 1399/10/12
فهرست منابع
1. Abasi M, Rezaei R & Dehghani G (1393). "The Concept and Place of the Right to Health in Iran legal System". Journal of medical law, 30(2):138-146. (Persian)
2. Chorev, N & Shadlen, K (2015).»Intellectual Property, Access to Medicine, and Health«. New Research Horizon, 50(2):143-156. [DOI:10.1007/s12116-015-9182-6]
3. Congressional Research Service (2020). COVID-19: International Trade and Access to Pharmaceutical Products. Available on: https://crsreports.congress.gov/ (Last visit: 2020)
4. Helfer, L (2003). »Human Rights and Intellectual Property: Conflict or Coexistence?«. Minnesota Intellectual Property Review, 5(1):47-61. [DOI:10.2139/ssrn.459120]
5. Hoen, E (2002). »TRIPS, Pharmaceutical Patents and Access to Essential Medicines«. Chicago Journal for International Law, 3(1):39-67.
6. Joo-Young J & Paul H (2012) .»Human Rights Responsibilities of Pharmaceutical Companies in Relation to Access to Medicines«. J.L. Med. & Ethics, 40(22):220-233. [DOI:10.1111/j.1748-720X.2012.00660.x]
7. Khedmatgozar, M (1391). Philosophy of Intellectual Property. 2nd ed. Tehran: Mizan Publishing. (Persian)
8. M. Ho, C (2007). »A New World Order for Addressing Patent Rights and Public Health«. Chicago-Kent Law Review, 82(3):1470-1515.
9. Management Science for Health (2012). Intellectual Property and Access to Medicines. Available on: https://www.msh.org/resources/mds-3-managing-access-to-medicines-and-health-technologies. (Last visit: 2020)
10. Mirhosseini, SH (1395). Patents Law. 2nd ed. Tehran: Mizan Publishing. (Persian)
11. Monfared, M (1394). "Conflict of Pharmaceutical Patents and Protection of Human Rights; Legal Interpretation of Article 27 of TRIPS Agreement". Journal of medical law, 6(0):151-187. (Persian)
12. Nazemi, N (1397). "The encounter between Access to Medicine and the right of pharmaceutical patents in the light of TRIPS Agreement". The Conference of global modern achievements in the field of education, Psychology, Law and sociocultural studies.(Persian)
13. Niavarani, S & Javid E (1395). "The right of Access to Essential Medicines in the Frame of TRIPS Agreement and the Challenge of Protection of the International Human Right to Health«. Journal of international Law, 54:29-58. (Persian)
14. Rimmer, M (2004). »The Race to Patent the Sars Virus: The Trips Agreement and Access to Essential Medicines«. Melbourne Journal of International Law, 5 (2):335-374.
15. WHO (2017). Advancing the Right to Health: the Vital Role of Law. Available on: https://www.who.int/gender-equity-rights/knowledge. (Last visit: 2020)
16. Wu, C (2012). »Transnational Pharmaceutical Corporations' Legal and Moral Human Rights Responsibilities in Relation to Access to Medicines«. Asian Journal of WTO and International Health Law and Policy, 7(1):77-142.
17. Sadeghi, M (1388).» Protection of pharmaceutival Patents and the Challenges of human rights«. Journal of Law, law and political sciences, 39 (3):193-215. (Persian)
18. Sheikhi, M (1385). "The Challenges of Intellectual Property Rights in the Health Field". Journal of social welfare, 5(20): 61-82. (Persian)



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 4 - ( فصلنامه پژوهش‌های حقوقی میان‌رشته‌ای، زمستان 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها