1- دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. 2- استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. (نویسنده مسوول) 3- دانشیار، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
چکیده: (1686 مشاهده)
زمینه و هدف: شکی نیست که قاعده نفی عسروحرج از قواعد امتنانی است که خداوند رحمان بر بندگان جعل نموده است و اساس جعل و تشریع قاعده لطف و امتنان بر بندگان این است که برای تمام مکلفین نباید احکام حرجی و مشقّتبار باشد و هرگاه مشقّتی تحملناپذیر از اجرای احکام نخستین و اولیه بهوجود آید، این قاعده آن حکم را تعدیل مینماید. در این مسیر بهخصوص در مسائل اجتماعی و خانوادگی تبیین ضابطه و معیار عسروحرج در تعیین وضعیت حکم قاضی و تعیین دقیق مصادیق عسروحرج از اهمیت ویژهای برخوردار است. مواد و روشها:اطلاعات این مقاله بهصورت کتابخانهای گردآوری شده و به روش تحلیلی ـ توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است. ملاحظات اخلاقی:کلیه اصول اخلاقی حاکم در پژوهش، در نگارش این مقاله رعایت شده است. یافتههاو نتیجهگیری:بعد از بررسی نظریات متعدد فقهی و همچنین رویه قضایی حاکم معلوم گردید که ضابطه عینی و شخصی بهدلیل توالی فاسدی که دارند باید مورد تجدیدنظر قانونگذار و بهتبع آن محاکم قرار بگیرند و ضابطه بینابین مورد پذیرش قرار بگیرد، به این معنی که نهتنها متعارفبودن عسروحرج، بلکه نظر زوجه در تلقیکردن عسروحرج نیز مد نظر قانون و محاکم قرار بگیرد.
Kheirollahi M A. Determining the Criteria of Hardship (ʿUsr wa Ḥaraj) Leading to Divorce in Light of Jurisprudential Opinions. ILR 2023; 4 (1) :45-63 URL: http://ilrjournal.ir/article-1-228-fa.html