1- دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. 2- استاد، گروه فقه و حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. (نویسنده مسؤول) 3- دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. 4- استاد، گروه فقه و حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
چکیده: (1250 مشاهده)
زمینه و هدف:قضاوت به حق میتواند ظلمی را بردارد و قضاوت به ناحق ظلمی را ایجاد کند. لذا قانونگذار در کنار قضاوت، عنصر دیگری تعبیه کرده تا خسارت ناشی از قضاوت به ناحق را جبران نماید. بررسی این امر از اهداف این تحقیق است. مواد و روشها: این پژوهش از نوع نظری و بنیادی بوده و روش انجام آن اسنادی و کتابخانهای میباشد. ملاحظات اخلاقی:در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافتهها:مقنن نه قاضی را چنان مسؤول کرده که عملاً به تعطیلی قضا بیانجامد و یا قاضی جسارت و شهامت قضاوت را از دست بدهد و نه چنان مصون قرار داده که به سهل انگاری و بیتوجهی کشیده شود. لذا در برخی از موارد جبران خسارت و ضرر را بر عهده خود قاضی قرار داده و در برخی موارد، حکومت و بیتالمال را مسؤول جبران خسارت قرار داده است. نتیجهگیری:نتایج پژوهش نشان داد که اگر خسارت وارده توسط قاضی، ناشی از تقصیر عمدی یا غیرعمدی و تخلف ولی مغایر با ضوابط قانونی باشد، شخصاً ضامن جبران خسارت وارده مادی و معنوی بوده که در صورت حیات قاضی با یکی از راهکارهای ترمیم عینی (حالت قبل از وقوع جرم) اعاده وضع، جبران مالی، هتک حیثیت، عودت آبرو افراد به حالت سابق و لزوم پرداخت غرامت باید ضرر وارده را جبران نماید. امّا پس از مرگ قاضی، خسارت از ترکه یا میراث وی جبران میگردد. اما درصورتیکه قاضی در صدور رأی اشتباه یا خطا کند و بدون هیچ سوء نیتی حکم ناصواب صادر نماید، خسارت از بیتالمال پرداخت خواهد شد.
Yousefi A, ezadifard A A, Abolhasani A A, abhari H. The Judge's Responsibility in Issuing and Enforcing the Sentence. ILR 2021; 2 (2) :118-128 URL: http://ilrjournal.ir/article-1-143-fa.html
یوسفی آهنگرکلایی علی، ایزدی فرد علی اکبر، ابوالحسینی علی اکبر، ابهری حمید. مسؤولیت قاضی در صدور و اجرای حکم. پژوهشهای حقوقی میانرشتهای. 1400; 2 (2) :118-128