|
واکاوی نظریه وجوب وضعی دیه در قتل خطایی در مقایسه با نظریه تکلیفی؛ با رویکردی بر آرای امام خمینی، آیت‌اله خویی و صاحب جواهر و قوانین موضوعه
|
امیر پورشاهرودی۱    ، اکبر فلاح۲ ، علی فقیهی۳ ، محمد علی خیراللهی۳ |
۱- دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
۲- استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. (نویسنده مسؤول)
۳- استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. |
|
|
چکیده: (۱۴۱۵ مشاهده) |
زمینه و هدف: دستیابی به نحوه چگونگی فرآیند انتقال ضمان از قاتل به عاقله، بنیان پژوهش و منشاء شکلگیری واکاوی نظریه وجوب وضعی دیه در قتل خطائی در مقایسه با نظریه تکلیفی را پایهگذاری نموده است. تحلیل این جایگاه و واکاوی آن در آموزههای فقهی مکتب امامیه با تأکید بر آراء و اندیشههای امام خمینی، آیت‌اله خویی و صاحب جواهر و قوانین موضوعه ایران از اهداف این تحقیق است.
مواد و روش‌ها: این پژوهش کتابخانه‌ای و به شیوه‌ی پژوهش‌های توصیفی-تحلیلی به اجرا درآمده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان میدهد صاحب جواهر اولین فقیهی است که ضمان ابتدایی عاقله را نپذیرفته است. پس از او، آیت‌اله خویی این نظر را تقویت کرده است. یافتههای پژوهش حکایت از دو رویکرد فقهی مینماید؛ امام خمینی قائل است حکم اولیه دیه قتل خطائی، بر عهده عاقله و ثبوت آن بر عاقله از باب وجوب وضعی است. در حالیکه صاحب جواهر و آیت‌اله خویی معتقدند ثبوت دیه از باب وجوب تکلیفی است نه وضعی.
نتیجه‌گیری: نظر نگارنده بر آن است که کاوشهای فقهی بر معتبر بودن وجوب وضعی تصریح دارد، گرچه برخی از بزرگان اصحاب بر وجوب تکلیفی بودن الزام عاقله موافقت نموده‌اند. |
|
| واژه‌های کلیدی: وجوب وضعی دیه، قتل خطایی، وجوب تکلیفی، عاقله. |
|
|
متن کامل [PDF 783 kb]
(۵۹۶ دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/3/3 | ویرایش نهایی: 1401/3/2 | پذیرش: 1400/6/16 | انتشار: 1400/7/9
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.png)
