|
تحلیل حقوقی-سازمانی سرپرستی سوءاستفاده‌گرانه: بررسی پیشایندها، پیامدها و راهکارهای پیشگیری در نظام حقوقی ایران
|
سیده لعیا مرتضوی1  ، مینا علوی2 |
1- استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران.
2- استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. (نویسنده مسؤول) |
|
|
چکیده: (288 مشاهده) |
زمینه و هدف: سرپرستی سوءاستفاده‌گرانه، به عنوان سایه‌ای تاریک بر محیط‌های کاری، سلامت روان کارکنان و ثبات سازمان‌ها را تهدید می‌کند. با وجود پژوهش‌های گسترده مدیریتی، ابعاد حقوقی این پدیده در ایران مغفول مانده است. این پژوهش با هدف پر کردن این شکاف، به تحلیل انتقادی پیشایندها و پیامدهای این رفتار پرداخته و آن را با مفاهیم کلیدی حقوقی نظیر «آزار روانی» و «مسؤولیت مدنی کارفرما» تطبیق می‌دهد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مبتنی بر یک بررسی نظام‌مند (مطابق با دستورالعمل PRISMA) بر روی ۴۰ مقاله معتبر (منتشر شده بین ۲۰۰۹-۲۰۲۴) است. یافته‌ها با رویکرد سنتز روایی و از طریق یک لنز تحلیلی میان‌رشته‌ای، که نظریه‌های مدیریتی (حفظ منابع و تبادل اجتماعی) را با مبانی حقوقی ایران (قانون کار و مسؤولیت مدنی) ادغام می‌کند، تحلیل شدند.
ملاحظات اخلاقی: تمامی اصول اخلاقی در نگارش این مقاله رعایت شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که این پدیده از تعاملی پیچیده میان ویژگی‌های شخصیتی سرپرست، فرهنگ سازمانی سمی و پویایی‌های رابطه‌ای نشأت می‌گیرد. این رفتار پیامدهای ویرانگری همچون فرسودگی هیجانی، تضعیف سلامت روان و کاهش رفتارهای سازنده را به دنبال دارد. تحلیل حقوقی آشکار ساخت که با وجود ظرفیت قوانین فعلی برای ایجاد مسؤولیت مدنی برای کارفرما، خلأ یک قانون مشخص برای تعریف و شناسایی آزار روانی، مانعی جدی است.
نتیجه‌گیری: این پژوهش نتیجه می‌گیرد که سرپرستی سوءاستفاده‌گرانه صرفاً یک ضعف مدیریتی نیست، بلکه یک تخلف حقوقی قابل پیگیری است که مسؤولیت کارفرما را به همراه دارد. با این حال، کارآمدی نظام حقوقی در این زمینه، در گرو اصلاحات قانونی برای شناسایی صریح آزار روانی و تقویت همزمان مداخلات پیشگیرانه در سطح سازمان است.
|
شماره‌ی مقاله: 1 |
| واژه‌های کلیدی: سرپرستی سوءاستفاده‌گرانه، آزار روانی در محیط کار (موبینگ)، مسؤولیت مدنی کارفرما، حقوق کار، سلامت روانی در محیط کار. |
|
|
متن کامل [PDF 388 kb]
(122 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/11/25 | ویرایش نهایی: 1403/12/25 | پذیرش: 1403/12/28 | انتشار: 1404/4/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.png)
